gelezen

Burn-out vraagt om een nieuw verhaal

In dit artikel in Trouw, stelde cultuurfilosoof Maarten Coolen (UvA) dat je een burn-out krijgt als je het verhaal over je eigen identiteit niet meer kunt volhouden.

“Bij een burn-out is iemand existentieel opgebrand. Als je tegenwoordig een identiteit wilt hebben, iemand wil zijn, moet je een verhaal hebben over jezelf. Onze identiteit heeft een narratief karakter gekregen: je moet je persoonlijke verhaal voortdurend updaten om te zorgen dat je interessant blijft voor andere mensen. Want alleen dan besta je. Mensen met een burn-out lukt het niet meer om dat verhaal in stand te houden. Dat leidt tot een gevoel van zinloosheid. Dat heeft niet alleen betrekking op werk, zoals vaak wordt gedacht: het hele leven heeft geen kleur meer. Het is niet zo dat bepaalde taken je te zwaar worden, het wordt je te zwaar om iemand te zijn.”

Vroeger werd je identiteit bepaald door de plaats waar je vandaan kwam, je plek in de gemeenschap en het werk wat je deed. Nu moet je het verhaal over wie je bent steeds vernieuwen en het moet aantrekkelijk zijn, voor anderen, maar ook voor jezelf. En wij leggen de lat hoog. Door het gevoel dat de concurrentie groot is en dat iedereen een beter verhaal heeft dan jij.

Als het te zwaar wordt, red je het niet om in je eentje een nieuw verhaal te vormen over je identiteit. De vraag ‘wie ben ik?’ moet je weliswaar zelf beantwoorden, maar het zou fijn zijn als je daar hulp bij krijgt. Nu worden mensen daarin te veel op zichzelf teruggeworpen, vindt ook Coolen. Hij stelt dat je hiervoor niet naar een psychiater of psycholoog zou hoeven, want je bent niet ziek. (Je zou dan bovendien een diagnose moeten krijgen, die gedeeld wordt met je zorgverzekeraar.) Je hebt alleen tijdelijk een gesprekspartner nodig bij deze zoektocht.

Coolen geeft aan nog niet te weten welke instantie deze rol kan vervullen. Hij heeft blijkbaar nog geen kennis van filosofisch practici of biografisch coaches. Ik heb er daarom maar een e-mailtje aan gewijd om hem te vertellen dat we bestaan.